Wat te doen als er tijdens EMDR plotseling een ander onderwerp opduikt?

Een heel normaal moment in het EMDR-proces

Stel je voor: je begint je EMDR-zelfcoaching met een duidelijk onderwerp. Misschien gaat het over een specifieke situatie, een belastend gevoel of een vervelend zelfbeeld. Je start de bilaterale stimulatie – en plotseling is er een heel ander beeld. Een herinnering waar je niet op gerekend had. Een gevoel dat schijnbaar helemaal niet bij het oorspronkelijke onderwerp past.

Als dit je al eens is overkomen, dan ben je niet alleen. En vooral: het is geen fout. Integendeel. Juist zulke “afslagen” zijn vaak een teken dat je innerlijke systeem goed werkt.

Wat betekent het als er iets anders opduikt?

EMDR activeert je neurale netwerk – en dat betekent: herinneringen, gevoelens en gedachten die met elkaar verbonden zijn, komen in beweging. Je brein brengt daarbij niet altijd datgene op tafel wat je je bewust had voorgenomen. In plaats daarvan laat het je vaak zien wat vanuit zijn perspectief de belangrijkste volgende stap is.

Dat kan een oudere, dieper liggende ervaring zijn. Iets dat op de achtergrond al lang effect heeft, maar tot nu toe niet in focus was. Het verschijnen van een nieuw onderwerp is dus geen “wisseling van onderwerp” in de klassieke zin, maar een natuurlijke verdere ontwikkeling van je proces.

Blijven of volgen?

De centrale vraag is nu: Zou je bij je oorspronkelijke onderwerp moeten blijven of de nieuwe impuls volgen?

Het antwoord is zoals zo vaak: het hangt ervan af.

Als het nieuwe onderwerp duidelijk voelbaar is – emotioneel of lichamelijk -, dan is het vaak zinvol om deze innerlijke weg te volgen. Je kunt je bilaterale stimulatie laten doorlopen en observeren wat zich laat zien. Let daarbij op je innerlijke stabiliteit. Voel je je veilig genoeg? Is je “veilige plek” binnen handbereik? Ben je innerlijk in staat om met het nieuwe te werken?

Als dat zo is: vertrouw op je proces. Je brein weet vaak verbazingwekkend goed waar het heen wil.

Wanneer je zou moeten stoppen

Er zijn echter ook momenten waarop het beter is om even te pauzeren.

Als het nieuwe onderwerp te overweldigend is, als je het gevoel hebt de grond onder je voeten te verliezen of je emotioneel overspoeld voelt – dan geldt: Stop.

Neem een diepe ademhaling, beëindig de stimulatie, verbind je met je veilige plek. Misschien is nu niet het juiste moment om dieper te gaan. Misschien is er eerst meer stabilisatie nodig. En dat is helemaal oké.

Bij EMDR-zelfcoaching geldt altijd: jij bent verantwoordelijk voor je veiligheid. En pauzes zijn een onderdeel van het proces – geen falen.

Een kleine tip voor je vooruitgang

Na elke sessie is het de moeite waard om een paar korte aantekeningen te maken. Wat was je uitgangspunt? Wat dook er spontaan op? Wat voelde je – lichamelijk, emotioneel, in gedachten? En hoe voelde je je daarna?

Deze kleine verslagen helpen je om je weg beter te begrijpen. En ze laten je zien dat ook schijnbare omwegen vaak precies daar leiden waar echte verandering mogelijk wordt.

Conclusie

Als er tijdens EMDR-zelfcoaching plotseling een ander onderwerp opduikt, is dat geen probleem – maar vaak een geschenk. Het laat zien dat je innerlijke systeem actief is en je belangrijke aanwijzingen geeft. Je mag dit volgen – als je je veilig voelt. En je mag ook altijd stoppen als het te veel wordt.

Vertrouw op jezelf. En vertrouw op je proces.