Onder de stressfactoren van het dagelijks leven staan onze medemensen hoog genoteerd.

Andere mensen zijn perfect in staat om ons uit balans te brengen en ons te stressen. Wie kent niet de baas die je nooit tevreden kunt stellen of de buurman die ‘s nachts graag feestviert en ons de slaap ontneemt? Maar net zoals mensen ons kunnen ergeren, hebben anderen ook het vermogen om ons van stress te verlossen.

De Amerikaanse neuroendocrinoloog Bruce McEwen onderzocht de kwestie. Hij wordt beschouwd als een van de belangrijkste stressonderzoekers van onze tijd. Hij beschrijft de psychologische permanente belasting van ons lichaam door stress als “allostatische belasting”. De beslissende factor hier is het permanente verlies van innerlijk evenwicht, innerlijke rust, homeostase. Homeostase beschrijft de toestand onder normale omstandigheden wanneer we geen omloopmomenten ervaren, geen aanpassingen maken aan de omstandigheden en gewoon zijn terwijl er niets bijzonders gebeurt. Alle neuronale, hormonale en cardiovasculaire processen in het lichaam zijn in een normale toestand. Als we worden uitgedaagd en ons organisme zich moet aanpassen aan veranderende omstandigheden, spreekt McEwen van allostase.

De informatie dat onze hersenen het beslissende stressorgaan zijn, is niets nieuws. Significante reacties worden uitgelokt door onze hersenen die ons lichaam op scherp zetten. Omdat onze hersenen onze omgeving interpreteren en beoordelen wat er om ons heen gebeurt. De Griekse filosoof Epictetus verkondigde bijna 2000 jaar geleden al dat “het niet de dingen zijn die ons zorgen baren, maar de meningen die wij over de dingen hebben”.

Een belangrijke functie wordt gegeven aan een gebied van onze hersenen dat de hippocampus wordt genoemd; het is verantwoordelijk voor het opslaan en onthouden van dagelijkse gebeurtenissen. Als we voortdurend onder stress staan, wordt onze geheugencapaciteit tot het uiterste beperkt. Het proces van neurogenese is ook ernstig verstoord. Onder stressvolle omstandigheden ontwikkelt de hippocampus dus geen nieuwe zenuwcellen en verbindingen meer. Wie permanent gestrest is, wordt letterlijk “dommer”.

Gelukkig kan ook de omgekeerde ontwikkeling worden waargenomen. Stress en de gevolgen ervan kunnen worden bestreden met nuttige tegenmaatregelen. Regelmatige fysieke activiteiten zoals joggen, fietsen of snelwandelen en andere sporten helpen; zij verbeteren de neurogenese aanzienlijk.

Zelfcoaching met EMDR begint direct bij de stressor.

Voor zelfcoaching is nog enige oefening nodig, zij het weinig, want onder stress kan het nemen van tegenmaatregelen als extra stress worden ervaren. Hoe eenvoudiger de hulp, hoe beter. En daarvoor is de EMDR-bril REMSTIM 3000 bijzonder geschikt om innerlijke hindernissen te overwinnen. Gewoon aantrekken en “klikken”. 2-3 toepassingen en meestal is de eerste uitbundige golf van gevoelens gladgestreken. Ademen is weer mogelijk. Nu kan het werk gericht worden voortgezet. De eerste vraag van een zelfcoachingsessie is dan:“Wat beweegt je het meest op dit moment?“(meer).

Met behulp van de 6 stappen van EMDR zelfcoaching zijn we in staat de stressor onmiddellijk en direct te identificeren en eraan te werken. Hier is het belangrijk te begrijpen dat het geen bijzonder stressvolle kwestie hoeft te zijn. In feite zijn het juist de kleine maar talrijke “goed humeur verstoorders” van het dagelijks leven die ons plezier in de dag bederven. En daarom is het des te belangrijker dat we die kleine emotionele onruststokers niet negeren, maar bij de horens vatten en aanpakken. Want jullie zijn de verbinding met onze grote “thema’s”, die via hen heimelijk toegang krijgen tot ons dagelijks leven. Hoe meer van deze kleine sporen van stress we opsporen en neutraliseren in zelfcoaching en “herintegreren” in onze persoonlijkheid als onschadelijke ervaring, hoe meer we de weg naar de wortels van onze spanningen blootleggen. En dan, als we er klaar voor zijn, nemen we ze aan.

Maar het is niet mogelijk zonder stress. Aan de ene kant is het nooit helemaal te vermijden, aan de andere kant is het van vitaal belang, omdat het ons in staat stelt problemen aan te pakken en op te lossen, ons te concentreren, te focussen en te vechten voor wat belangrijk voor ons is. Giftig en schadelijk voor onze gezondheid is wat McEwen stress noemt die niet ophoudt, bijvoorbeeld omdat onze omstandigheden chaotisch zijn, we in armoede leven, of we zijn blootgesteld aan verwaarlozing of misbruik. Voortdurende sudderende conflicten verergeren ons gevoel van stress. Het wordt steeds gevaarlijker wanneer we aan deze situaties worden blootgesteld en geen sociale steun ervaren. Medemensen die ons steunen en medeleven tonen maken de stress draaglijker. Zonder aanmoediging kan de last van stressoren overweldigend worden. In dit verband zijn uitsluiting en pesten vaak stressfactoren met een groot potentieel om ziekte te veroorzaken.

Zeker, onze sociale omgeving veroorzaakt vaak eerst “allostatische belasting”, bijvoorbeeld door interpersoonlijke conflicten, concurrentie op het werk, geschillen tussen buren en partners of door de zorg voor onze geliefden. Maar hoe kan het ook anders. We zijn sociale wezens. Daarom kunnen onze goede sociale contacten ons de genegenheid, vriendschap, collegialiteit en beschermende gemeenschap bieden die we zo hard nodig hebben om stress draaglijk te maken. Onze kennis van de steun van een solide gemeenschap maakt ons beter bestand tegen stress.

Hans Selye, bedenker van het stressconcept, raadde ons al aan te streven naar de genegenheid van onze medemensen om de stress van onze snel veranderende wereld met kracht het hoofd te kunnen bieden.

In dit opzicht is zelfcoaching het middel bij uitstek om onszelf te ontmoeten. We streven als het ware naar onszelf, naar onze eigen genegenheid voor onszelf. Zelfcoaching is niet alleen interventie maar ook profylaxe. Regelmatig gebruik van het EMDR-apparaat REMSTIM 3000 op momenten dat er geen acute kwestie speelt, verhoogt de stressbestendigheid en zorgt voor een versterkte emotionele ruggengraat in stressvolle situaties. Vaak waargenomen: de flexibiliteit van onze oogbewegingen neemt toe, evenals de flexibiliteit van onze mentale constitutie. Ons geestelijk evenwicht wordt evenwichtiger. We vinden steeds vaker en sneller onze eigen innerlijke vrede.