Coachingsverslag over begeleide zelfcoaching van een niet-zieke spinnenfobie met EMDR en de EMDR-bril REMSTIM 3000

Toen Heike (naam veranderd) bij mij kwam, was ze bang voor spinnen. Ze zei dat ze nu 41 jaar oud was met haar angst voor spinnen en niet echt geloofde dat ze haar angst voor deze walgelijke achtpotige monsters kon overwinnen. Maar haar twee zonen waren nu 10 en 7 jaar oud en plaagden haar met hun reactie op spinnen. Ze woonde met haar familie op het platteland en insecten maakten deel uit van het dagelijks leven. Zij wist zeker dat er in Duitsland geen echt gevaarlijke spinnen zijn; afgezien van een paar soorten spinnen die onlangs uit het zuiden zijn geëmigreerd, kunnen de oude spinachtigen waarschijnlijk niet eens met hun bijtwerktuigen de menselijke huid binnendringen. Maar haar kennis van de spinnen hielp niet echt met haar angst en de emotionele reactie die ermee gepaard ging.

Walging en angst rezen in haar op bij het zien van een kleine spin. Haar maag verkrampte en ze voelde bijna altijd een licht kokhalzen in haar keel. Tegelijkertijd bedekte het kippenvel vaak bijna haar hele lichaam.

Heike had zich opgegeven voor een 1:1 intensieve workshop met mij. Het leek haar een goed idee om niet alleen van haar spinnenangst af te komen, maar ook om zichzelf te leren coachen met EMDR, zodat ze zichzelf kon helpen met andere problemen.

Tijdens het voorafgaande telefoongesprek had ik door gerichte vragen al de indruk gekregen dat Heike’s angst hoogstwaarschijnlijk niet pathologisch van aard was. Voor geen van beide

• zag haar eigen vermogen om te handelen aanzienlijk beperkt
• noch overheerste het het dagelijks leven en
• was haar eigen emotionele wereld ook niet permanent belast.

Als dit het geval was geweest, zouden er tekenen zijn geweest van een ernstige angststoornis die een therapeutische behandeling zou hebben vereist.

Haar reactie was ook

• niet onredelijk sterk in verhouding tot de trekker
• gebeurde niet zonder reden
• en zou ook op een redelijke basis verklaard kunnen worden

De laatste 3 punten gaven ook aan dat haar angst een toestand was van niet ziekelijke angst.

De 1:1 Intensieve Workshop begint

Heike zat nu in een comfortabele fauteuil voor me en maakte zich onder mijn begeleiding vertrouwd met de EMDR-bril REMSTIM 3000. Dit ging uiterst snel, want de werking van twee knoppen werd snel uitgelegd.

Ik vertelde Heike over de mogelijke bijwerkingen van EMDR coaching en vertelde haar nogmaals dat dit coaching is, vooral zelfcoaching, en dat de sessies in geen geval ziekte of andere kwalen zouden genezen of verlichten. Bij coaching en zelfcoaching met EMDR moet ziektebehandeling worden uitgesloten. Ziekten kunnen alleen worden behandeld in het kader van een therapie in aanwezigheid van een opgeleide therapeut. In geval van twijfel wil ik haar op een ander moment ook zo’n EMDR-therapie aanbieden, vandaag waren we samen voor een (zelf)coachingsworkshop.(Belangrijke informatie)

Heike was hier duidelijk over en mijn herhaalde vragen bevestigden ook dat Heike’s angst niet pathologisch was.

Dus toen begonnen we met de zelfcoachingsessie als onderdeel van de 1:1 workshop waar ik haar 3 uur lang zou begeleiden om dit te doen.

De 1e stap: bepaal het onderwerp

“Heike, we beginnen met de eerste stap. Zet nu alsjeblieft de glazen opzij, bij voorkeur op het tafeltje naast je. Stel je nu de ergste situatie voor met betrekking tot je spinnenangst,” vroeg ik Heike.

Heike leunde achterover in haar leunstoel en sloot haar ogen. “Moet ik aan een specifieke situatie denken of me een fictieve situatie voorstellen?” vroeg Heike.

“Als je een concrete situatie in gedachten hebt, gebruik die dan. Als je al een fictieve voor ogen hebt, gebruik die dan. Uiteindelijk maakt het niet uit wat je geheugen je biedt. Je hersenen kunnen in hun verbeelding toch geen onderscheid maken tussen werkelijkheid en fictie,” antwoordde ik.

“Ok, ik heb een beeld in mijn hoofd van het openen van het spiegelkastje boven de wastafel in de badkamer ‘s morgens om mijn tandenborstel en tandpasta eruit te halen. En daar zit een grote zwarte spin met lange poten,” zegt ze, terwijl haar borstkas zichtbaar begint uit te zetten met een diepe zucht. Heike reageert al terwijl zich duidelijk een beeld in je hoofd vormt en jij de woorden uitspreekt.

De 2e stap: bepaal de emoties

“Heike, je foto lijkt goed, je reageert al. We komen bij de tweede stap: welke emotie beschrijft het best het gevoel dat u ervaart?

Heike slikt en zegt: “Ik zou zeggen dat het afkeer en angst is.”

“Ok”, vervolg ik: “Als u probeert de mate van uw huidige emotionele stress te classificeren op een schaal van -10 tot +10, welk getal beschrijft dat dan het beste?

-10 is de meest intense stress die je je kunt voorstellen, 0 is een neutrale innerlijke rust en +10 laat zien dat je niet beter kunt. Dus, welk getal op de schaal kies je spontaan? Er is geen goed of fout.”

“Mh, ok, ik zou zeggen een -4. Ja, een -4 beschrijft het het beste,” raadt Heike en knikt.

De 3e stap: de lichaamssensaties bepalen

“Ok, nu de derde stap: blijf bij je beeld van de zwarte spin, merk je afkeer en angst op en voel nu in je lichaam. Is er een lichamelijke sensatie?”, vraag ik Heike.

“Ja, ik voel een ongemak in mijn maag en mijn keel wordt strakker. Ik vind het moeilijker om te ademen. Mijn hart klopt sneller.”

De 4e stap: EMDR-interventie met de REMSTIM 3000

Ik zeg: “Nu de vierde stap: blijf erbij en zet nu de bril op. Neem je beeld, je emoties en let op je lichaamssensaties. Heb je alles?”

“Het is moeilijk om alles samen te voegen. Maar ok, ik heb het,” zegt Heike.

“Goed, start nu de bril met de linkerknop zoals ik je heb laten zien. Blijf zitten en blijf rustig ademen terwijl je het lichtpuntje volgt,” vraag ik Heike.

Heike vindt de knop en drukt erop, terwijl ze nu ook haar linkerhand op de armleuning legt. Ze zit rustig en ademt, en ik merk de gebruikelijke maar nauwelijks merkbare horizontale heen- en weergaande beweging van haar hoofd op die de meeste nieuwe gebruikers van de bril maken, waardoor de waarnemer de oogbewegingen kan voelen.

Na ongeveer 20 seconden zeg ik: “Wanneer het gele licht verschijnt, adem dan diep in terwijl je de 3 lichten volgt met je blik omhoog. Zodra het licht uitgaat, adem je diep uit en laat je binnenin los. Houd je bril op!” Dus het blijft donker voor hen.

Ik hoor Heike’s diepe uitademing. Ze zit nu stil en onbeweeglijk met haar bril.

Ik vraag na een korte pauze, “Wat nu?”

Heike haalt adem en antwoordt: “Op de een of andere manier is de spin kleiner geworden, hij zit nog steeds voor me in de kast. Maar mijn ademhaling is rustiger. Ik heb nu een brok in mijn keel en een zwak maar nog steeds misselijk gevoel in mijn maag.”

“Ga je gang en begin opnieuw met de bril,” dring ik bij haar aan.

Heike doet het en zit daar rustig. Haar borst stijgt en daalt langzaam in een fort. Ik zie Heike’s gezichtsuitdrukking iets veranderen. Na 30 seconden eindigt de stimulatie van de EMDR-bril en ademt Heike diep uit. Opnieuw pauzeert ze met haar bril op.

“En nu?”, vraag ik na een tijdje weer.

“De spin zit nu buiten op de vensterbank, mijn nek voelt kriebelig aan. Er is nu een warm aangenaam gevoel in mijn buik,” legt Heike uit.

“Ok, blijf je keel schrapen en druk op de knop van de bril!”, zeg ik.

Heike voert haar derde set uit met de REMSTIM 3000. Na korte tijd ademt ze weer diep uit.

Ik laat Heike even ongemoeid, dan vraag ik: “En nu; wat nu?”

Heike zegt niets. Ze blijft rustig zitten met haar bril op haar neus. Na een tijdje zie ik een grijns rond haar mond. Dan zegt ze: “Het is stil, heel stil in mijn hoofd. Geen gekras meer in mijn keel. Mijn maag is ontspannen.” Ze valt stil.

Ik vraag: “En de spin?”

Heike lacht: “Ze is weg. Ik zie haar niet meer!”

“Is dat goed?”, vraag ik.

“Het maakt niet uit!”, antwoordt Heike.

“Heike, zet alsjeblieft je bril af!”

Heike doet het en knippert een beetje met haar ogen.

De 5e stap: restgewaarwordingen verwerken

“Laten we nu de vijfde stap doen: stel je weer een spin voor en voel weer in je lichaam. Vind je nog steeds ergens onaangename fysieke restsensaties?

“Dat is moeilijk, ik kan me nu niet echt een spin voorstellen. Het beeld blijft wazig. Bovendien ben ik nogal moe,” waarop Heike geeuwt. “Maar mijn lichaam is rustig; ik voel niets negatiefs,” voegt ze eraan toe.

De 6e stap: Verankering aan de conclusie

Ik knik en zeg: “Ok, nu de 6e stap: stel dat ik je vraag de eerste positieve gedachte over je spinthema te formuleren die in je opkomt, wat zou dat dan zijn? Probeer het, op het moment zelf!”

Heike aarzelt, kijkt me vragend aan. Ik zwijg en kijk prompt achterom.

Dan zegt ze: “Elke wesp is gevaarlijker dan onze spinnen hier, en ik vind ze hoogstens vervelend. Spinnen horen zelfs nuttig te zijn, heb ik ooit gehoord!” Ze glimlacht.

“Goed,” zeg ik, “Zet nu de bril weer op. Denk aan je zin, vooral het deel over dat spinnen zelfs nuttig zijn, en zet de bril op!”

Daarna zet Heike haar bril af en vraagt me: “En dat is het nu? Ben ik niet meer bang voor spinnen?”

Ik antwoord: “Daar kom je snel achter. Maar ik neem aan van wel. Want zoals je net hebt ervaren, is je emotionele en fysieke reactie op een spin erg veranderd, zo niet opgelost.

Ik vraag Heike om haar beoordeling: “Als je nu opnieuw probeert de mate van je emotionele stress te classificeren op een schaal van -10 tot +10, welk getal beschrijft het nu het beste?”, vraag ik botweg.

“0”, antwoordt Heike.

Ik leg haar uit: “Vanavond is er misschien nog een zogenaamde nabespreking. Restanten van je herinneringen worden opnieuw verwerkt en geïntegreerd in de hersenen terwijl je slaapt. Morgen zal je perceptie van spinnen zeker weer veranderd zijn; ik neem aan dat het positief zal zijn. Wees gewoon waakzaam en observeer!

U kunt dit EMDR zelfcoachingsproces met de EMDR-bril REMSTIM 3000 nu op elk moment zelf uitvoeren. Volg gewoon de instructies terwijl u een moment neemt voor uw specifieke thema.”

“Dat was echt makkelijk. Ik denk dat ik de zelfcoaching ook zonder jouw hulp en alleen met de instructies had kunnen doen, toch?” vraagt Heike.

Ik knik: “Dat klopt! Hiervoor heb ik de zelfcoachingsmethode en de EMDR-bril REMSTIM 3000 ontwikkeld.”

Heike antwoordt: “Oh, het was prima zo. Ik word liever geïnformeerd over dit soort dingen. Dat geeft me een goed en veilig gevoel. Maar wat doen we nu met de rest van de tijd van onze 1:1 workshop.”

Ik lach: “Nou, wat denk je? We gaan verder met je volgende onderwerp, de emotionele reactie waar je graag zonder zou willen. Ik heb nog nooit iemand gezien die niet meteen twee of drie onderwerpen kon bedenken. Wat denkt u?”

“Tuurlijk, ik kan meteen iets bedenken!”, antwoordt Heike.

Heike meldde later dat ze haar angst voor spinnen echt had overwonnen. Ze zei dat ze weliswaar nog steeds geen spinnen wilde aaien (een lichte afkeer bleef), maar dat haar oude emotionele en vooral fysieke angstreacties bij het zien van een spin haar bespaard bleven.

Slotopmerking

Het is belangrijk dat ik hier vermeld dat de 6 EMDR zelfcoaching stappen verschillen van het oorspronkelijke EMDR protocol. Het zelfcoachingproces is korter en laat bewust bepaalde punten weg, omdat deze bij zelfcoaching niet absoluut noodzakelijk bleken te zijn en anderzijds de zelfgebruiker zelfs vaak overbelastten. De ervaring leert dat dit bij coaching het resultaat van EMDR zelftoepassing meestal niet verslechtert. Integendeel, de bewust eenvoudige instructies stellen vooral veel zelfgebruikers in staat de EMDR-zelfcoaching soepel en met goed resultaat uit te voeren.

Het ervaringsverslag hierboven is ingekort, er werden meer dan 3 EMDR-interventies uitgevoerd in de 4e stap met de EMDR-bril totdat het positieve en uiteindelijk best mogelijke resultaat optrad.

Ook reageert elke zelfgebruiker anders.

Met vriendelijke groet,

Uw Thomas Buhl