Angst voor het grote verlies

Angst om een geliefde te verliezen, angst om een baan te verliezen, angst om je imago te verliezen, angst om je partner te verliezen: Angst voor verlies komt in veel verschillende facetten voor en beïnvloedt bijna elke menselijke relatie.

Bijvoorbeeld de ouder-kind relatie, waarbij het kind vreest genegenheid, prestige en erkenning te verliezen. Of een liefdesrelatie waarin het verlies van de partner wordt gevreesd en de betrokkenen wegzinken in liefdesverdriet en verlatingsangst.

Gelet op de toenemende maatschappelijke behoefte aan mobiliteit en flexibiliteit, betekent gehechtheid aan een persoon ook altijd het risico om het verlies van die persoon te ervaren. Angst voor verlies en angst voor gehechtheid horen direct bij elkaar: Want om het gevoel van verliesangst te kunnen ontwikkelen, moet men eerst het gevoel van gehechtheid kennen. In dit verband kan angst niet als fundamenteel negatief worden aangemerkt. Angsten waarschuwen ons voor gevaren en maken ons voorzichtig in bepaalde situaties. Angst voor verlies of scheiding is dus in veel gevallen begrijpelijk en tot op zekere hoogte normaal. Wie is er immers niet bang om een geliefde te verliezen?

De diepe reden achter de angst voor verlies

De Dalai Lama zei het al treffend: “De meeste van onze problemen komen voort uit ons hartstochtelijk verlangen om ons vast te klampen aan iets waarvan we ten onrechte aannemen dat het blijvend is.”

Als mensen zich binden, bouwen ze vertrouwen op met anderen. Dit is de voorwaarde voor een duurzame relatie met wederzijdse verantwoordelijkheid.

De allereerste hechting vindt plaats in de context van de ouder-kind relatie. Als dit gepaard gaat met teleurstelling of zelfs scheiding, kan er sprake zijn van angst voor afhankelijkheid en dus gehechtheid. Mensen zijn ook altijd bepaald door een behoefte aan nabijheid. Als een band in gevaar lijkt te zijn of als de betrokkene zich dat inbeeldt, kan angst voor verlies ontstaan. Deze zuivere projecties van het eigen brein kunnen dan leiden tot sterke jaloezie in verband met bijvoorbeeld een liefdesrelatie.

Getroffen mensen vrezen zich onbemind, minderwaardig of zelfs waardeloos te voelen als onderdeel van hun hechtingsangst. Velen melden dat angst voor verlies gepaard gaat met onder meer een misselijk gevoel, waarbij de getroffenen zich depressief en angstig voelen. Dit heeft een effect op de eigen geest en het welzijn. Het is belangrijk een onderscheid te maken tussen niet-zieke en zieke angst voor verlies. Dit laatste uit zich onder meer in een sterk irrationele en overdreven angst. Slaapstoornissen, flauwvallen en paniekaanvallen, alcohol- en drugsverslaving of depressie kunnen als bijkomende symptomen optreden en wijzen op een pathologische vorm van angst voor verlies. (Lees meer hierover onder Wanneer angst een ziekte wordt).

In het geval van een niet-zieke angst voor verlies is er de mogelijkheid om zichzelf te helpen.

EMDR zelfcoaching is in veel gevallen de oplossing. Lees meer op Angst overwinnen in EMDR zelfcoaching met de EMDR-bril REMSTIM 3000.